Türkiye’de kürtaj 1983 yılında yürürlüğe giren yasal düzenlemeler çerçevesinde belirli şartlarla uygulanabilir. Yasaya göre gebeliğin ilk 10 haftasına kadar anne adayının isteğine bağlı olarak kürtaj yapılmasına izin verilir. Bu sürenin aşılması durumunda ise kürtaj ancak annenin sağlığını ciddi anlamda tehdit eden koşullarda veya fetüsün yaşamla bağdaşmayan sağlık sorunlarına sahip olması halinde mümkündür. Bu gibi durumlarda uzman bir kurulun onayı gereklidir. Türkiye’deki kürtaj yasaları anne sağlığını koruma ve etik sınırlar dahilinde hareket etme amacı taşır ve buna göre düzenlenmiştir.
Kürtaj Nedir?
Kürtaj tıbbi terminolojide “gebelik sonlandırma” olarak bilinir. İstenmeyen veya riskli gebeliklerin sonlandırılması amacıyla yapılan cerrahi veya medikal müdahalelerdir. Kürtaj işlemi uzman bir hekim tarafından steril şartlar altında gerçekleştirilmelidir.
Türkiye’de Kürtajın Yasal Tarihçesi
Türkiye’de kürtajın yasal statüsü 1983 yılında çıkarılan “2827 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun” ile belirlenmiştir. Bu kanun belirli şartlar altında ve belirli süreler içerisinde gebeliğin sonlandırılmasına izin vermektedir. Öncesinde ise kürtaj yasa dışı kabul edilmekte ve uygulanması cezai yaptırımlara tabiydi.
Mevcut Kürtaj Yasaları
Türkiye’de kürtaj belirli koşullar altında yasal bir işlemdir. 2827 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikler kürtajın hangi durumlarda ve nasıl yapılabileceğini detaylı bir şekilde düzenlemektedir. Yasaya göre:
- 10. Haftaya kadar olan gebelikler kadının isteği üzerine sonlandırılabilir.
- 10. Haftadan sonraki gebelikler ise ancak tıbbi zorunluluk hallerinde veya fetüste ciddi anomaliler tespit edilmesi durumunda sonlandırılabilir.
Yasal Kürtaj Süresi Kaç Haftadır?
Türkiye’de isteğe bağlı kürtajın yasal süresi gebeliğin 10. haftasıdır. Bu süre son adet tarihinin ilk gününden itibaren hesaplanır. 10 haftayı geçen gebeliklerin isteğe bağlı olarak sonlandırılması yasal değildir ve cezai yaptırımlara tabidir.
Kürtaj İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
Kürtaj işleminin yasal olarak gerçekleştirilebilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
- 18 yaşından büyük ve evli olmayan kadınlar kendi rızaları ile kürtaj olabilirler.
- Evli kadınlar eşlerinin onayını almak zorundadır.
- 18 yaşından küçükler veli veya vasi izni ile kürtaj olabilirler.
- Acil tıbbi durumlarda veya annenin hayatının tehlikede olduğu hallerde izin şartı aranmaksızın kürtaj yapılabilir.
Reşit Olmayanlarda Kürtaj
18 yaşından küçük bireylerin kürtaj olabilmesi için veli veya vasi izni gerekmektedir. Ancak acil tıbbi durumlarda ve annenin hayatını tehdit eden hallerde hekimler gerekli müdahaleyi yapabilirler.
Evli Kadınlarda Kürtaj İçin Eş İzni
Kanuna göre evli kadınların kürtaj olabilmesi için eşlerinin yazılı onayını almaları zorunludur. Bu durum aile birliğinin korunması amacıyla kanunda yer almaktadır. Eş izni olmaksızın yapılan kürtaj işlemleri yasal değildir ve hekimler için cezai sorumluluk doğurabilir.
Kürtajın Yapılabileceği Sağlık Kuruluşları
Kürtaj işlemi yalnızca yetkili ve ruhsatlı sağlık kuruluşlarında yapılabilir. Bunlar:
- Devlet hastaneleri
- Üniversite hastaneleri
- Özel hastaneler
- Özel klinikler
İşlemin kesinlikle uzman bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından yapılması gerekmektedir.
Kürtajın Etik ve Dini Boyutları
Kürtaj etik ve dini açıdan tartışmalı bir konudur. Çeşitli dini inanışlar ve etik görüşler kürtajın kabul edilebilirliği konusunda farklı yaklaşımlara sahiptir. Türkiye’de toplumun büyük bir kısmı Müslüman olduğu için İslam dininin kürtaja bakışı önem taşır. İslam’da genel olarak canın korunması esastır ancak annenin hayatı tehlikede ise kürtaja izin verilebileceği yönünde görüşler bulunmaktadır.
Kürtajın Psikolojik ve Fiziksel Etkileri
Kürtaj işlemi fiziksel olarak genellikle güvenli bir prosedür olsa da bazı riskler taşır:
- Enfeksiyon riski
- Kanama
- Rahim perforasyonu
Ayrıca kürtajın psikolojik etkileri de olabilir:
- Suçluluk duygusu
- Depresyon
- Anksiyete
Bu nedenle spesifik durumlara göre kürtaj kararı almadan önce mutlaka bir psikolojik danışmanlık hizmeti almak faydalı olabilir.
Kürtaj E-Devlet Kaydında Görünür mü? Gizlilik Politikaları Neler?
Türkiye’de kürtaj işlemi kişinin özel sağlık verileri kapsamında değerlendirildiği için e-Devlet sistemi üzerinden doğrudan görüntülenemez. Kürtaj işlemleri mahremiyeti korumak amacıyla gizlilik ilkelerine tabidir ve yalnızca sağlık hizmeti amacıyla yetkili sağlık kuruluşları tarafından erişilebilir durumdadır. Türkiye’de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında kürtaj dahil tüm sağlık verileri titizlikle korunur.
Bu kuruluşlar kürtaj işlemini gizlilik esaslarına uygun olarak sağlarken yalnızca yasal süre içinde ve tıbbi bir gerekçe olmadığında hizmet verirler. Türkiye’de sağlık hizmetlerinin sunumunda kişisel verilerin korunmasına dair sıkı politikalar uygulanmakta ve bu verilerin üçüncü kişilerle paylaşımı kesinlikle yasaktır. Yetkili sağlık personeli dışında hiçbir kişi ya da kurum kullanıcının onayı olmadan bu bilgilere erişim sağlayamaz.
Sıkça Sorulan Sorular
- Kürtaj işlemi ne kadar sürer?
Kürtaj işlemi genellikle 5-10 dakika sürer. Ancak öncesinde ve sonrasında yapılması gereken hazırlıklar ve kontroller nedeniyle toplam süre daha uzun olabilir.
- Kürtaj sonrası ne zaman normal hayata dönülür?
Fiziksel olarak kişi genellikle aynı gün içerisinde taburcu edilir ve birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilir. Ancak doktorun önerilerine uymak önemlidir.
- Kürtajın gelecekteki gebeliklere etkisi var mı?
Steril şartlarda ve uzman hekimler tarafından yapılan kürtaj işlemlerinin gelecekteki gebelikler üzerinde genellikle olumsuz bir etkisi yoktur.
- Kürtaj işlemi sırasında veya sonrasında ağrı olur mu?
İşlem sırasında lokal veya genel anestezi uygulanır bu nedenle ağrı hissedilmez. İşlem sonrasında hafif kramplar ve kanama olabilir.
- Kürtaj sonrası ne zaman tekrar hamile kalınabilir?
Kürtaj sonrası adet döngüsü genellikle 4-6 hafta içinde yeniden başlar. Ancak yeniden hamile kalmadan önce vücudun tamamen iyileşmesi için en az bir adet döngüsü beklenmesi önerilir.
Kadın Doğum Doktoru Op. Dr. Ürküş Camcıoğlu, 1984 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuş, 1993 yılında İstanbul Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanlık eğitimini tamamlamıştır. Gebelik takibi, riskli gebelikler, normal ve sezaryen doğum, kısırlık (infertilite) tedavisi, polikistik over sendromu (PCOS), menopoz takibi, rahim ve yumurtalık hastalıkları, jinekolojik muayene ve operasyonlar gibi alanlarda çalışmalarını sürdürmektedir. Şu anda Sultangazi, İstanbul’da bulunan özel muayenehanesinde hastalarını kabul etmektedir.
